Info
Planten zijn biologische waterzuiveraars
Een aantal moerasplanten zijn prima geschikt om verontreinigd water te zuiveren. In de praktijk worden mattebies, lisdodde, gele lis en riet gebruikt. Riet is het populairst omdat het snel groeit, veel en diepe wortels heeft, sterk en stevig is, makkelijk te kweken en opgewassen is tegen piekbelastingen door onder andere zuren en zouten. Met z'n holle wortelstokken vervoert het ook zuurstof naar de bodem.
Alle zuiveringssystemen met planten hebben een ondoorlaatbare bodem om het grondwater te beschermen. Een bekend systeem is het percolatierietveld. Het afvalwater stroomt na bezinking van het grovere materiaal over een filterbed dat met riet is beplant. Het vuile water sijpelt verticaal naar de bodem en wordt daar afgevoerd. De zuivering gebeurt door de filterende werking van het zand, de werking van bacteriën en andere micro-organismen. Ook het riet zorgt voor extra zuivering. Hoe fijner de vulling van het filterbed, hoe effectiever de zuivering. Zand werkt dus beter dan kiezel, maar de kans op verstopping is groter. Het riet kan op lange termijn het bed luchtig houden met zijn sterk vertakte en grove wortelstokken.
Andere plantensystemen zijn het vloeiveld en het wortelzoneveld. In een vloeiveld stroomt het water horizontaal over een licht hellend veld met mattebies en riet als hoofdplanten, en eventueel lisdodde, watermunt en gele lis als extra beplanting. Het voorbehandelde vuile water wordt aan de afwaartse zijde terug opgevangen en afgeleid. Micro-organismen in het water, op de bodem en voornamelijk op de plantenstengels zorgen voor de waterzuivering. In een wortelzoneveld stroomt het water onder het oppervlak van een veld met moeras- of waterplanten. De korrels waarop de beplanting staat zijn voldoende grof om een vlotte waterdoorstroming toe te laten. Bacteriën op de wortels en de korrels zelf zorgen voor de zuiverende werking. Wortelzonevelden zijn vooral nuttig als nazuivering. In de praktijk worden verschillende plantensystemen immers naast elkaar gebruikt om een optimale zuivering te bekomen.
Het Provinciaal Instituut voor Hygiëne van Antwerpen (PIH) heeft in samenwerking met de VMM een monitoringsproject opgezet dat tien verschillende plantensystemen voor kleinschalige waterzuivering gedurende een jaar volgde (voorjaar 1999 - voorjaar 2000). Om aan de informatiebehoefte van de gemeentelijke milieudiensten en de burgers te voldoen, besliste de VMM de resultaten van dit onderzoek te publiceren in 2001. U kunt het rapport 'Monitoring kleinschalige waterzuivering door plantensystemen' gratis aanvragen bij het VMMInfoloket.
